පුරාවෘත්ත

දස්කොන් මහ අදිකාරම

     ප්‍රංශ ජාතික පියෙකුට හා පෘතුගීසි ජාතික මවකට දාව ඉපදුනු පේදුරු ගැස්කොයින් පසු කාලයේදී දස්කොන් ලෙස ප්‍රසිද්ධියට පත්විය. කිරිවවුලේ රාළ, ඒදඩුවාවේ රාළ හා යාලේගොඩ මහ අදිකාරම ප්‍රමුඛ කණ්ඩායම විසින් ශ්‍රි වීර පරාක්‍රම නරේන්ද්‍රසිංහ රජුට (ක්‍රි.ව. 1707 - 1739) විරුද්ධව කරන ලද කුමන්ත්‍රණය අවස්ථාවේදී රජුව බේරා ගැනීමට ඉදිරිපත්වූ කණ්ඩායමේ කැපීපෙනුන නායකයෙකු වුයේ දස්කොන් රාළ ය. එම කැරැල්ලෙන් පසුව රජු විසින් ක්‍රි.ව. 1709 දී මොහුව මහ අදිකාරම් ධූරයට පත් කරන ලදී.

     නරේන්ද්‍රසිංහ රජු සෑමවිටම ප්‍රධාන මාළිගාවේ නොසිට හගුරන්කෙත මාළිගාවේ විසූ බැවින් අග මෙහෙසිය වූ ප්‍රමිලා හා දස්කොන් මහ අදිකාරම අතර රහස් ප්‍රේමයක් හට ගත්හ.

     කෙසේ හෝ මේ පිළිබඳව රජු දැන ගැනීම නිසා ක්‍රි.ව. 1715 දී රාජ උදහසට පත් වූ දස්කොන් මහ අදිකාරමගේ හිස ගසා මරා දැමීය. ඉතාමත් දක්ෂ කවියෙකු වූ දස්කොන් නිළමේ හා ප්‍රමිලා බිසව අතර හුවමාරු වූ කවි පෙළක් පහත දැක්වේ.

ප්‍රමිලා විසින් දස්කොන්ට

තුන්කල තුමුල වනයේ මල් රස නොවි            ද
කන්තල ගජන් කොපුලත බිගු රොනට වැ       ද
කන්තල පහර වැනි නිරිඳුට අසුව ඉ                 ද
පින්කල හිතනුවනි දැන් තැවෙනු කුමට           ද

දස්කොන් විසින් ප්‍රමිලාට

විසැස් කමලාව රස පහස නොවිඳ                   මා
දසිස් දුනි පොරණ ඇස දුටු පමණට                 මා
වෙසෙස් නුඹේ අමයුරු පහස ලත් පෙ             මා
මහිස් එකක් ගිය නම් නුඹේ නමට කි              මා

- මයුර රන්දුනු බණ්ඩාර -